Để quản lý và tổ chức tốt các hoạt động lễ hội năm 2017 và mùa lễ hội Xuân đầu năm, ngay từ cuối năm 2016, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có văn bản chỉ đạo về việc tăng cường công tác quản lý và tổ chức lễ hội, đồng thời đã tham mưu cho UBND tỉnh bản hành các văn bản chỉ đạo chấn chỉnh các hoạt động lễ hội, tăng cường công tác quản lý nhà nư¬ớc về lễ hội, không cấp phép cho các lễ hội có hành vi phản cảm, bạo lực, vi phạm nếp sống văn minh trong lễ hội; tổ chức lễ hội trên địa bàn phải đảm bảo an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, nhằm giáo dục truyền thống và nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân các dân tộc trong tỉnh.
Lễ hội Đền Đông Cuông năm 2017
Năm 2017, hưởng ứng năm du lịch Quốc gia Lào Cai - Tây Bắc, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương tăng cường các hoạt động về du lịch trong đó có các hoạt động về lễ hội đầu xuân là một trong những hoạt động mà các địa phương tổ chức để đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân và quảng bá du lịch nhằm thu hút khách thập phương đến với Yên Bái, trên tinh thần đó Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tham mưu cho tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo chấn chỉnh các hoạt động lễ hội, chỉ đạo các cấp các ngành, các địa phương quán triệt thực hiện nghiêm Công điện số 156/CĐ-TTg ngày 02/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc thực hiện nhiệm vụ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán Đinh Dậu năm 2017; Công điện số 01/CĐ-UBND ngày 06/02/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc đôn đốc thực hiện nhiệm vụ sau kỳ nghi tết Nguyên đán Đinh Dậu năm 2017, Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 20/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác quản lý, tổ chức lễ hội, Thông tư số 15/2015/TT-BVHTTDL ngày 22/12/2015 của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch quy định về tổ chức lễ hội, đồng thời Sở đã tham mưu cho tỉnh ban hành Kế hoạch số 07/KH-UBND ngày 08/01/2017 về việc tổ chức các hoạt động Kỷ niệm những ngày lễ năm 2017, Công văn số 353/UBND-VX ngày 06 tháng 3 năm 2017 của UBND về việc chấn chỉnh công tác quản lý, tổ chức lễ hội. Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các huyện, thị xã, thành phố tăng cường quản lý, chỉ đạo và tổ chức lễ hội xuân năm 2017, đặc biệt là đã phối hợp với UBND huyện Văn Yên, Ban tổ chức lễ hội huyện tuyên truyền vận động nhân dân không treo trâu trong lễ hội Đền Đông Cuông năm 2017. Công tác chỉ đạo tổ chức các hoạt động lễ hội năm 2017 theo hướng, lành mạnh, tiết kiệm văn minh, quan tâm bảo tồn di sản văn hóa, đưa các trò chơi văn hóa dân gian các dân tộc và các môn thể thao dân tộc, các hoạt động văn hóa, văn nghệ dân gian đưa vào trong hoạt động lễ hội để bảo tồn và phát huy được các giá trị văn hóa dân gian truyền thống; ngăn chặn và xử lý nghiêm các biểu hiện tiêu cực, lợi dụng lễ hội để hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc trá hình; đảm bảo an ninh trật tự, thực hiện tốt các văn bản quy định của Nhà nước, của UBND tỉnh về hoạt động lễ hội…Việc hướng dẫn tuyên truyền sớm và đầy đủ các văn bản tới các địa phương, kết hợp với công tác chỉ đạo phối hợp thanh tra, kiểm tra của các cơ quan liên quan về công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn, nhằm phát hiện chấn chỉnh ngay khi các địa phương xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động lễ hội có các hành vi, vị phạm để kiến nghị chấn chỉnh và đề xuất xử lý nghiêm các hành vi, vi phạm trong hoạt động lễ hội theo quy định của pháp luật. Thanh tra Sở khi đi kiểm tra đã nhắc nhở, yêu cầu Ban tổ chức các lễ hội thường xuyên tuyên truyền hướng dẫn nhân dân đi lễ hội, ứng xử văn hóa trong lễ hội, đặt tiền lễ trong lễ hội và nơi thờ tự đúng nơi quy định, bố trí lực lượng thu gom kịp thời các loại hương, tiền công đức và tiền lễ mà nhân dân đã đặt không đúng nơi quy định như (giắt tiền vào nải quả, cây hương, cây nến, tay tượng, thả tiền lên ngai, kiệu…) yêu cầu các Ban tổ chức lễ hội các địa phương sắp xếp, bố trí các hàng quán, dịch vụ, bãi trông giữ phương tiện giao thông gọn gàng, khoa học để đảm bảo tính thẩm mỹ, thuận tiện cho nhân dân, không gây ùn tắc giao thông; bố trí nơi thu gom rác, đảm bảo vệ sinh môi trường; bố trí lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự trong lễ hội để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho nhân dân, du khách tham gia lễ hội. Qua kiểm tra các huyện, thị xã, thành phố ở 18 điểm tổ chức lễ hội, trong đó có 03 lễ hội được tổ chức ở các khu di tích cấp Quốc gia (Lễ hội Đền Đông Cuông, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, lễ hội Đền Thác Bà, huyện Yên Bình, lễ hội Đền Đại Cại, xã Tân lĩnh, huyện Lục Yên); 15 điểm lễ hội diễn ra thường niên ở các di tích cấp tỉnh, ở các xã, phường, các địa phương đều có các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các xã, phường, thị trấn tăng cường quản lý và tổ chức tốt các lễ hội xuân trên địa bàn. Việc quản lý lễ hội đã chú trọng công tác tự quản trong nhân dân nơi có lễ hội, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền với các ban, ngành, đoàn thể các cấp trong việc quản lý, tổ chức lễ hội. Chính quyền địa phương, cơ sở nơi có lễ hội cùng với Ban tổ chức lễ hội đã xây dựng kịch bản, chương trình lễ hội trình duyệt thống nhất của các cấp; các Ban quản lý đã phát huy trách nhiệm quản lý, chỉ đạo và điều hành các hoạt động trong lễ hội đúng theo qui định hiện hành của Nhà nước và của tỉnh. Các lễ hội được tổ chức mang đậm giá trị văn hóa truyền thống của từng dân tộc, từng địa phương như: (Lễ hội Đền Đông Cuông, lễ hội Đền Nhược Sơn, xã Châu Quế Hạ, huyện Văn Yên; lễ hội Đền Thác Bà, huyện Yên Bình; lễ hội Đền Đại Cại, xã Tân lĩnh, huyện Lục Yên; Lồng Tồng (Xuống Đồng) của dân tộc người Tày, xã Thượng Bằng La, Cầu Làng, xã An Lương, huyện Văn Chấn; lễ hội Đền Hoá Cuông, xã Hoà Cuông, huyện Trấn Yên; lễ hội Đình, Đền, Chùa Nam Cường, phường Nam Cường, thành phố Yên Bái)…Hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao quần chúng tại các lễ hội chủ yếu diễn ra trong một ngày, một đêm vào trước và trong khi diễn ra lễ hội. Các hoạt động văn hóa, trò chơi dân gian truyền thống như: Thi biểu diễn văn nghệ, đàn hát dân ca dân tộc, các môn thể thao kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, đu dây, đi cà kheo, vật trên cát, ném còn, đánh yến, bịt mắt đánh trống, chọi gà, chọi dê, thi đấu bóng đá, bóng chuyền, đua thuyền nan… đều đảm bảo vui tươi, lành mạnh, mang đậm bản sắc văn hoá, dân tộc, những hoạt động văn hóa trong lễ hội đã bảo tồn, phát huy được các giá trị, bản sắc văn hoá các dân tộc của các địa phương. Qua giám sát chỉ đạo sát sao từ tỉnh đến cơ sở nên lễ hội đầu xuân năm 2017 đã có nhiều chuyển biến tích cực, các địa phương đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo củng cố kiện toàn Ban tổ chức, Ban quản lý lễ hội ở các đình, đền, chùa, chỉ đạo sửa sang đường sá, khuôn viên, vệ sinh môi trường, công tác an ninh trật tự để phục vụ tốt lễ hội. Tiêu biểu cho công tác tổ chức lễ hội là các địa phương như: Huyện Văn Yên, thành phố Yên Bái, huyện Văn Chấn, Trấn Yên. Công tác an ninh trật tự ở các lễ hội, Đình, Đền, Chùa được đảm bảo, các địa phương tăng cường các lực lượng chức năng hỗ trợ, cùng với ý thức tự giác thực hiện nếp sống văn minh của nhân dân ở cơ sở do vậy các lễ hội được diễn ra đảm bảo trật tự an toàn văn minh. Công tác vệ sinh môi trường cảnh quan và vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống cháy nổ được quan tâm kiểm tra thường xuyên; các lễ hội đã thành lập các tổ thu gom rác nên cảnh quan môi trường đã được đảm bảo tốt. Công tác kiểm tra an toàn thực phẩm tại các lễ hội được ngành y tế quan tâm kiểm tra thường xuyên nên chưa có nơi nào xảy ra ngộ độc thực phẩm; công tác phòng chống cháy nổ trong các lễ hội được đảm bảo tốt; bố trí nơi đốt đồ mã, vàng mã, thắp hương tại các khu di tích đúng nơi quy định. Tỉnh Yên Bái đến nay 84 di tích (13 di tích, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia, 71 di tích, danh lam thắng cảnh cấp tỉnh) trong đó, tiêu biểu có di tích Lịch sử Căng và Đồn (thị xã Nghĩa Lộ); Di tích khu mộ Nguyễn Thái Học, Bến Âu Lâu (thành phố Yên Bái); Đèo Lũng Lô (Văn Chấn); danh thắng Ruộng bậc thang Mù Cang Chải, khu Du lịch sinh thái Suối Giàng, (Văn Chấn); Đền Đông Cuông, (Văn Yên), Đền Đại Cại (Lục Yên), Đèn Thác Bà (Yên Bình)...Đây thực sự là những địa chỉ du lịch, văn hóa hấp dẫn đối với du khách, bởi đây là những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể nơi không gian diễn ra các lễ hội.
Công tác quản lý và tổ chức lễ hội xuân Đinh Dậu năm 2017 được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các địa phương chỉ đạo quản lý và tổ chức tốt, thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ hơn năm trước, lễ hội diễn ra an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, góp phần giáo dục truyền thống, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân dân tộc./.
Nguyễn Văn Liệu - TP XDNSVH&GĐ
Để quản lý và tổ chức tốt các hoạt động lễ hội năm 2017 và mùa lễ hội Xuân đầu năm, ngay từ cuối năm 2016, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có văn bản chỉ đạo về việc tăng cường công tác quản lý và tổ chức lễ hội, đồng thời đã tham mưu cho UBND tỉnh bản hành các văn bản chỉ đạo chấn chỉnh các hoạt động lễ hội, tăng cường công tác quản lý nhà nư¬ớc về lễ hội, không cấp phép cho các lễ hội có hành vi phản cảm, bạo lực, vi phạm nếp sống văn minh trong lễ hội; tổ chức lễ hội trên địa bàn phải đảm bảo an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa, nhằm giáo dục truyền thống và nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân các dân tộc trong tỉnh.Năm 2017, hưởng ứng năm du lịch Quốc gia Lào Cai - Tây Bắc, tỉnh đã chỉ đạo các địa phương tăng cường các hoạt động về du lịch trong đó có các hoạt động về lễ hội đầu xuân là một trong những hoạt động mà các địa phương tổ chức để đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân và quảng bá du lịch nhằm thu hút khách thập phương đến với Yên Bái, trên tinh thần đó Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tham mưu cho tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo chấn chỉnh các hoạt động lễ hội, chỉ đạo các cấp các ngành, các địa phương quán triệt thực hiện nghiêm Công điện số 156/CĐ-TTg ngày 02/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc thực hiện nhiệm vụ sau kỳ nghỉ Tết Nguyên Đán Đinh Dậu năm 2017; Công điện số 01/CĐ-UBND ngày 06/02/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc đôn đốc thực hiện nhiệm vụ sau kỳ nghi tết Nguyên đán Đinh Dậu năm 2017, Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 20/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác quản lý, tổ chức lễ hội, Thông tư số 15/2015/TT-BVHTTDL ngày 22/12/2015 của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch quy định về tổ chức lễ hội, đồng thời Sở đã tham mưu cho tỉnh ban hành Kế hoạch số 07/KH-UBND ngày 08/01/2017 về việc tổ chức các hoạt động Kỷ niệm những ngày lễ năm 2017, Công văn số 353/UBND-VX ngày 06 tháng 3 năm 2017 của UBND về việc chấn chỉnh công tác quản lý, tổ chức lễ hội. Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các huyện, thị xã, thành phố tăng cường quản lý, chỉ đạo và tổ chức lễ hội xuân năm 2017, đặc biệt là đã phối hợp với UBND huyện Văn Yên, Ban tổ chức lễ hội huyện tuyên truyền vận động nhân dân không treo trâu trong lễ hội Đền Đông Cuông năm 2017. Công tác chỉ đạo tổ chức các hoạt động lễ hội năm 2017 theo hướng, lành mạnh, tiết kiệm văn minh, quan tâm bảo tồn di sản văn hóa, đưa các trò chơi văn hóa dân gian các dân tộc và các môn thể thao dân tộc, các hoạt động văn hóa, văn nghệ dân gian đưa vào trong hoạt động lễ hội để bảo tồn và phát huy được các giá trị văn hóa dân gian truyền thống; ngăn chặn và xử lý nghiêm các biểu hiện tiêu cực, lợi dụng lễ hội để hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc trá hình; đảm bảo an ninh trật tự, thực hiện tốt các văn bản quy định của Nhà nước, của UBND tỉnh về hoạt động lễ hội…Việc hướng dẫn tuyên truyền sớm và đầy đủ các văn bản tới các địa phương, kết hợp với công tác chỉ đạo phối hợp thanh tra, kiểm tra của các cơ quan liên quan về công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn, nhằm phát hiện chấn chỉnh ngay khi các địa phương xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động lễ hội có các hành vi, vị phạm để kiến nghị chấn chỉnh và đề xuất xử lý nghiêm các hành vi, vi phạm trong hoạt động lễ hội theo quy định của pháp luật. Thanh tra Sở khi đi kiểm tra đã nhắc nhở, yêu cầu Ban tổ chức các lễ hội thường xuyên tuyên truyền hướng dẫn nhân dân đi lễ hội, ứng xử văn hóa trong lễ hội, đặt tiền lễ trong lễ hội và nơi thờ tự đúng nơi quy định, bố trí lực lượng thu gom kịp thời các loại hương, tiền công đức và tiền lễ mà nhân dân đã đặt không đúng nơi quy định như (giắt tiền vào nải quả, cây hương, cây nến, tay tượng, thả tiền lên ngai, kiệu…) yêu cầu các Ban tổ chức lễ hội các địa phương sắp xếp, bố trí các hàng quán, dịch vụ, bãi trông giữ phương tiện giao thông gọn gàng, khoa học để đảm bảo tính thẩm mỹ, thuận tiện cho nhân dân, không gây ùn tắc giao thông; bố trí nơi thu gom rác, đảm bảo vệ sinh môi trường; bố trí lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự trong lễ hội để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho nhân dân, du khách tham gia lễ hội. Qua kiểm tra các huyện, thị xã, thành phố ở 18 điểm tổ chức lễ hội, trong đó có 03 lễ hội được tổ chức ở các khu di tích cấp Quốc gia (Lễ hội Đền Đông Cuông, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, lễ hội Đền Thác Bà, huyện Yên Bình, lễ hội Đền Đại Cại, xã Tân lĩnh, huyện Lục Yên); 15 điểm lễ hội diễn ra thường niên ở các di tích cấp tỉnh, ở các xã, phường, các địa phương đều có các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các xã, phường, thị trấn tăng cường quản lý và tổ chức tốt các lễ hội xuân trên địa bàn. Việc quản lý lễ hội đã chú trọng công tác tự quản trong nhân dân nơi có lễ hội, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền với các ban, ngành, đoàn thể các cấp trong việc quản lý, tổ chức lễ hội. Chính quyền địa phương, cơ sở nơi có lễ hội cùng với Ban tổ chức lễ hội đã xây dựng kịch bản, chương trình lễ hội trình duyệt thống nhất của các cấp; các Ban quản lý đã phát huy trách nhiệm quản lý, chỉ đạo và điều hành các hoạt động trong lễ hội đúng theo qui định hiện hành của Nhà nước và của tỉnh. Các lễ hội được tổ chức mang đậm giá trị văn hóa truyền thống của từng dân tộc, từng địa phương như: (Lễ hội Đền Đông Cuông, lễ hội Đền Nhược Sơn, xã Châu Quế Hạ, huyện Văn Yên; lễ hội Đền Thác Bà, huyện Yên Bình; lễ hội Đền Đại Cại, xã Tân lĩnh, huyện Lục Yên; Lồng Tồng (Xuống Đồng) của dân tộc người Tày, xã Thượng Bằng La, Cầu Làng, xã An Lương, huyện Văn Chấn; lễ hội Đền Hoá Cuông, xã Hoà Cuông, huyện Trấn Yên; lễ hội Đình, Đền, Chùa Nam Cường, phường Nam Cường, thành phố Yên Bái)…Hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao quần chúng tại các lễ hội chủ yếu diễn ra trong một ngày, một đêm vào trước và trong khi diễn ra lễ hội. Các hoạt động văn hóa, trò chơi dân gian truyền thống như: Thi biểu diễn văn nghệ, đàn hát dân ca dân tộc, các môn thể thao kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, đu dây, đi cà kheo, vật trên cát, ném còn, đánh yến, bịt mắt đánh trống, chọi gà, chọi dê, thi đấu bóng đá, bóng chuyền, đua thuyền nan… đều đảm bảo vui tươi, lành mạnh, mang đậm bản sắc văn hoá, dân tộc, những hoạt động văn hóa trong lễ hội đã bảo tồn, phát huy được các giá trị, bản sắc văn hoá các dân tộc của các địa phương. Qua giám sát chỉ đạo sát sao từ tỉnh đến cơ sở nên lễ hội đầu xuân năm 2017 đã có nhiều chuyển biến tích cực, các địa phương đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo củng cố kiện toàn Ban tổ chức, Ban quản lý lễ hội ở các đình, đền, chùa, chỉ đạo sửa sang đường sá, khuôn viên, vệ sinh môi trường, công tác an ninh trật tự để phục vụ tốt lễ hội. Tiêu biểu cho công tác tổ chức lễ hội là các địa phương như: Huyện Văn Yên, thành phố Yên Bái, huyện Văn Chấn, Trấn Yên. Công tác an ninh trật tự ở các lễ hội, Đình, Đền, Chùa được đảm bảo, các địa phương tăng cường các lực lượng chức năng hỗ trợ, cùng với ý thức tự giác thực hiện nếp sống văn minh của nhân dân ở cơ sở do vậy các lễ hội được diễn ra đảm bảo trật tự an toàn văn minh. Công tác vệ sinh môi trường cảnh quan và vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng chống cháy nổ được quan tâm kiểm tra thường xuyên; các lễ hội đã thành lập các tổ thu gom rác nên cảnh quan môi trường đã được đảm bảo tốt. Công tác kiểm tra an toàn thực phẩm tại các lễ hội được ngành y tế quan tâm kiểm tra thường xuyên nên chưa có nơi nào xảy ra ngộ độc thực phẩm; công tác phòng chống cháy nổ trong các lễ hội được đảm bảo tốt; bố trí nơi đốt đồ mã, vàng mã, thắp hương tại các khu di tích đúng nơi quy định. Tỉnh Yên Bái đến nay 84 di tích (13 di tích, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia, 71 di tích, danh lam thắng cảnh cấp tỉnh) trong đó, tiêu biểu có di tích Lịch sử Căng và Đồn (thị xã Nghĩa Lộ); Di tích khu mộ Nguyễn Thái Học, Bến Âu Lâu (thành phố Yên Bái); Đèo Lũng Lô (Văn Chấn); danh thắng Ruộng bậc thang Mù Cang Chải, khu Du lịch sinh thái Suối Giàng, (Văn Chấn); Đền Đông Cuông, (Văn Yên), Đền Đại Cại (Lục Yên), Đèn Thác Bà (Yên Bình)...Đây thực sự là những địa chỉ du lịch, văn hóa hấp dẫn đối với du khách, bởi đây là những giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể nơi không gian diễn ra các lễ hội.
Công tác quản lý và tổ chức lễ hội xuân Đinh Dậu năm 2017 được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các địa phương chỉ đạo quản lý và tổ chức tốt, thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ hơn năm trước, lễ hội diễn ra an toàn, lành mạnh, tiết kiệm, góp phần giáo dục truyền thống, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân dân tộc./.